نقش گلدانی فرش سیستان یکی از نقشهای رایج قالی سیستان است.
در کنار نقش گلدان که نقش اصلی قالی و زیرمجموعه ی نقش های گیاهی محسوب میشود میتوان به تعدادی
نقش گیاهی اشاره کرد که نقش اصلی و زمینه را در زیبایی شگفت انگیز قالی سیستان ایفا میکنند.
در طرح گلدانی غالباً گلدان در اندازه های متفاوت به چشم میخورد، گاه یک گلدان بزرگ پُر از گُل تمام قالی را میپوشاند و در مواقعی چند گلدان کوچک به طور متفاوت در اطراف متن یا دنبال هم سرتاسر متن را فرا میگیرند. طرحهای گلدانی انواع مختلفی دارند؛ مهمترین ویژگی این نقش تکراری نبودن و پوشانندگی سراسر زمینه قالی است. گلدان به صورت مُمتد بر روی زمینه قرار میگیرد.
در این قالی به طور معمول دو گلدان در طرفین عنصری گیاهی قرار دارند.گلدانها قرینه و گیاهان به دو حالت درخت و گیاه گندم نقش شدهاند. این گیاه نماد درخت همیشه بهار سرو یا درخت زندگی است.
نقش درخت:
درخت بکار رفته در قالی نقش گلدانی سیستان دارای نقشی کاملاً انتزاعی و دور از واقعیت است. این نقش ترکیبی از نقشهای هندسی به عنوان برگ و سایر قسمتهای درخت است این دسته از درختهای انتزاعی ترین نوع درخت بافته شده در قالی سیستان هستند.
نقش گل:
نقش گل در قالی سیستان به عنوان فضا پرکن،زمینه و همنشین تعرف شده؛ که دارای تنوع بسیاری هستند. البته در مواقعی گل نقش مرکزی داشته و در میان گلدانها قرار میگیرد که این مورد در یک تخته قالی از پنجاه تخته فرش مورد بررسی مشاهده شده. گلها در قالی سیستان دارای دسته بندی گل انتزاعی، هندسی و گل از زاویه بالا هستند.
نقش بوته:
بوته های گل به کار رفته در زمینه قالی گلدانی سیستان هندسی، طبیعی، انتزاعی هستد. این نقشها رنگین بوده و یادآور درخت ها و بوته های خود روی سیستان هستند.
نقش گل دودنی:
یکی از نقش های متنوع مورد استفاده در زمینه قالی گلدانی سیستان نقش گلدودنی است. این نقش صورت ساده شده
آویزهای اسپند آویخته بر دیوار منازل است. در آویزهای اسپند مبلث فوقانی توپُر دوخته میشود، در قالی نیز این قسمت توپر و رنگین است.
