منبت کاری چیست؟
منبت کاری یکی از هنرها و صنایع دستی است. در این هنر نقشها به صورت نقش برجسته روی زمینه کار قرار میگیرند. منبتکاری چوب یکی از شاخههای منبتکاری است و بیشتر به صورت کندهکاری روی چوب اجرا میشود.
منبتکاری نام یکی از صنایع دستی در چندین کشور از جمله ایران است.
ریشهٔ کلمهٔ منبت از کلمهٔ نبات گرفته شده و به معنی رویانیده میباشد؛ و به این دلیل بودهاست که برجستگی گل و گیاه بر روی سنگ،چوب و مانند روئیدن گیاه بر روی آن بودهاست.
هنر منبت که در آن حکاکی و کنده کاری روی چوب میباشد قدیمیترین اثر منبت یک لنگه در چوبی متعلق به مسجد جامع عتیق شیراز است.مواد اولیه منبت انواع چوب است.
هرچه جنس چوب محکم تر و فشرده تر باشد کار منبت بهتر و زیباتر و با دوام تر میباشد. مثل چوب، شمشاد، گلابی. ابتدا طرح مورد نظر روی چوب کشیده شده و حکاکی شده و سپس به صورت برجسته و حجم دار درآورده میشود.
انواع منبت و ابزارهای آن:
– منبت کاری برجسته : این روش متداول ترین نوع است. در این حالت هنرمند بر روی چوب طرح های برجسته و زیبایی را تولید میکند
– منبت کاری تراشه یا حکاکی : در این حالت چوب تراش میخورد و محصولات خلاقانه تولید میشود
– پیکر تراشی : در این حالت چوب به طور کامل تراشیده میشود و یک پیکر از آن حاصل میشود.
دقت در انتخاب چوب برای منبت کاری:
از آنجایی که چوب مورد استفاده باید بتواند استحکام و زیبایی خود را حفظ کند لازم است تا در انتخاب چوب سختگیرانه عمل کرد.
در واقع این که چه نوع چوبی را برای کدام طرحها و در چه زمینه ای انتخاب میکنید، تاثیر زیادی در نتیجه نهایی کار خواهد داشت.
چوب استفاده شده باید فشرده و محکم باشد استفاده از چوبهای نرم با بافت نه چندان سخت جایی ندارد. چرا که به نوعی هم اجرای طرحهای منبت کاری روی این چوبها دشوار است .
این که این چوبها در صورت نرم بودن در برابر ضربات چکش منبت کاری مقاومت و دوامی نخواهند داشت.